Από τη Λακωνία στη Μύκονο με αγάπη: Μια ιδέα για τα... σκουπίδια!

Από τη Λακωνία στη Μύκονο με αγάπη. Ιδέες έβαλε στους Κυκλαδίτες η πετυχημένη πορεία της εταιρείας λαϊκής βάσης που έχει δημιουργηθεί στη Σπάρτη με στόχο τη διαλογή και αξιοποίηση των απορριμμάτων. Με αφορμή την τραγική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στο νησί φέτος σε σχέση με τα σκουπίδια, η Κίνηση Ενεργών Πολιτών Μυκόνου κάλεσε τον ιθύνοντα πίσω από τη λακωνική πρωτοβουλία νου, Σταύρο Αργυρόπουλο, προκειμένου να μεταφέρει την εμπειρία από τους πρώτους μήνες λειτουργίας του πρωτοποριακού συστήματος.
Μολονότι υπάρχει και λειτουργεί ΧΥΤΑ, ενώ «τρέχει» και πρόγραμμα ανακύκλωσης, η φετινή καταγράφεται ως μια από τις χειρότερες χρονιές στο νησί όσον αφορά τα απορρίμματα. Η υποστελέχωση των υπηρεσιών του δήμου -και όχι μόνο- είχε ως αποτέλεσμα οι κάδοι να παραμένουν ξέχειλοι για πολλές ημέρες, αρπάζοντας μάλιστα συχνά πυκνά φωτιά, με τις τοξικές στάχτες να αιωρούνται για μέρες πάνω από το νησί. Μόνη διαφαινόμενη λύση, η ενεργοποίηση των ίδιων των πολιτών και η κατά το δυνατόν ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων που καταλήγουν στους κάδους. Γιατί όχι και η αξιοποίησή τους... Οπως εξάλλου συνηθίζει να λέει ο εκ Σπάρτης γεωπόνος κ. Αργυρόπουλος, «τα σύμμεικτα απορρίμματα είναι σκουπίδια, τα διαχωρισμένα είναι προϊόντα». Προϊόντα μάλιστα από τα οποία μπορεί να κερδίζουν όλοι.
Μέτοχοι στην εταιρεία που στήθηκε στη Λακωνία, τη Λακωνική Βιοενεργειακή Α.Ε., είναι περισσότεροι από 8.000 πολίτες του νομού οι οποίοι μοιράζονται και τα κέρδη. Μόνη υποχρέωση, να διαχωρίζουν τα οικιακά τους απορρίμματα. Στόχος είναι τα οργανικά να μετατρέπονται σε κομπόστ ή βιοαέριο, και τα υπόλοιπα -χαρτί, αλουμίνιο, χαλκός, γυαλί- να διατίθενται προς πώληση. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το χαρτί πωλείται έναντι 50-150 ευρώ ο τόνος, το πλαστικό έναντι 50-350 ευρώ ο τόνος, ο σίδηρος έναντι 260 ευρώ ο τόνος, το αλουμίνιο έναντι 2.500 ο τόνος και ο χαλκός έναντι 4.500-5.000 ευρώ ο τόνος. Οσον αφορά δε στα απορρίμματα που δεν ανήκουν σε κάποια από αυτές τις κατηγορίες, όπως για παράδειγμα τα παλιά έπιπλα, τα ρούχα ή τα παπούτσια, μπορούν να διοχετεύονται σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη.
«Δεν πουλάω καμιά μέθοδο, δεν είμαι εργολάβος απορριμμάτων, δεν κρύβεται κανένας πίσω μου», τόνισε ο κ. Αργυρόπουλος στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στη Μύκονο. «Από το 1985 μελετάω το θέμα. Η απλή σκέψη είναι ότι οι πολίτες έχουν δικαίωμα στη διαχείριση των απορριμμάτων τους. Δεν μιλάμε πια για σκουπίδια, γιατί δεν υπάρχουν σκουπίδια. Υπάρχουν υλικά τα οποία μπορούμε να διαχειριστούμε και από τα οποία μπορούμε να έχουμε κέρδος. Ανοίγεις ένα πακέτο ρύζι, χρησιμοποιείς το περιεχόμενο και πετάς τη συσκευασία. Ομως έχεις πληρώσει και για τη συσκευασία, με λίγα λόγια πετάς τα λεφτά σου».
Στο απροχώρητο
Η ιδέα ότι τα απορρίμματα αποτελούν κοινωνικό προϊόν και οι καταναλωτές-παραγωγοί τους μπορούν να τα διαθέσουν όπως επιθυμούν γοήτευσε και τους Μυκονιάτες, που βλέπουν τις υποσχέσεις για ριζική λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών να μη γίνονται πράξη. «Η κατάσταση με τα σκουπίδια στο νησί έχει φτάσει στο απροχώρητο» αναφέρουν τα μέλη της Κίνησης Ενεργών Πολιτών Μυκόνου.
«Ο,τι κι αν είχαμε δει έως τώρα φαντάζει αστείο μπροστά στην απόλυτη ντροπή να καίγονται τα σκουπίδια επί τόπου γύρω από τους κάδους. Πλέον κινδυνεύουμε όχι μόνο εμείς, αλλά και το τουριστικό προϊόν από το οποίο ζούμε όλοι μας».
Και στη Λακωνία, ήταν η ανεξέλεγκτη καύση των απορριμμάτων στις ανοιχτές -παράνομες- χωματερές που οδήγησε στην ανάπτυξη της πρωτοβουλίας για τον διαχωρισμό στην πηγή. Δεν ήταν μόνο το κόστος των προστίμων που βαραίνει τους δήμους για τη διατήρηση των ΧΑΔΑ, είναι κυρίως το κρυφό κόστος της επιμόλυνσης των υπόγειων υδάτων και των καλλιεργειών από τις διοξίνες που παράγονται από τις πυρκαγιές.
Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι 2-3 μέρες μετά την εκδήλωση και λίγο πριν από το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος μια ακόμη φωτιά ξέσπασε σε κάδο στη Μύκονο.

Σχέδια για τη δημιουργία και μονάδας αεριοποίησης

Στη Μύκονο, όπως και σε πολλές άλλες τουριστικές περιοχές της χώρας, η προκήρυξη νέων εκλογών ήταν η σταγόνα που... πλημμύρισε τους κάδους. Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος είχε σαν αποτέλεσμα το «πάγωμα» της διαδικασίας πρόσληψης των εποχικών υπαλλήλων που κάθε χρόνο ενόψει τουριστικής περιόδου «ξελασπώνουν» τα νησιά όσον αφορά την καθαριότητα. Το πολυπόθητο «χαρτί» που δίνει το πράσινο φως στους δήμους για τη στελέχωση των υπηρεσιών έφτασε μόλις την προηγούμενη Παρασκευή, με τα νησιά να έχουν χάσει πολύτιμο χρόνο.
Ο δήμαρχος Μυκόνου κ. Αθανάσιος Κουσαθανάς-Μέγας πάντως επιχειρεί να παρακάμψει εξ ολοκλήρου το πρόβλημα. Οπως λέει στην «Κ», από τον Νοέμβριο έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες ώστε την αποκομιδή των απορριμμάτων να την αναλάβει ιδιωτική εταιρεία. Τον σχετικό διαγωνισμό κέρδισε η Antipollution, ενώ αναμένεται έγκριση από το ελεγκτικό συνέδριο για την υπογραφή της σύμβασης. «Εάν ολοκληρωθεί η διαδικασία θα είναι σωτήριο για το νησί» αναφέρει ο δήμαρχος. «Με λιγότερα χρήματα θα έχουμε καλύτερα αποτελέσματα».
Ο Δήμος Μυκόνου εξετάζει και το ενδεχόμενο δημιουργίας μονάδας αεριοποίησης, βάσει πρότασης της καθηγήτριας του ΕΜΠ κ. Μαρίας Λοϊζίδου. Πρόκειται για μια τεχνολογία καύσης των απορριμμάτων, η οποία αφήνει ελάχιστη μάζα και παράγει αέριο που μπορεί στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη πρόταση, οι εκπομπές αερίων από τη διάσπαση των απορριμμάτων είναι πολύ χαμηλές και ακίνδυνες για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, σε αντίθεση με τα δηλητηριώδη αέρια που εκλύονται από τη «γνωστή» καύση των σκουπιδιών.
Σύμφωνα με τον κ. Κουσαθανά-Μέγα, τέλος, εξετάζεται και η δημιουργία Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών στη Μύκονο, παράλληλα με μια μονάδα κομποστοποίησης, όπου θα προωθούνται τα ανακυκλώσιμα υλικά για διαχωρισμό. «Η Μύκονος είναι πρώτη στις Κυκλάδες σε ανακυκλώσιμο υλικό, ωστόσο είμαι ανοιχτός σε κάθε πρόταση σε σχέση με τα σκουπίδια», τονίζει χαρακτηριστικά.
Οσον αφορά τις πυρκαγιές στους κάδους το προηγούμενο διάστημα, καταγγέλλει ότι τις έβαζαν άγνωστοι προκειμένου να πλήξουν τον δήμο.